ARABESK.! KÜLTÜREL GECÝKME...
Arabesk; Maddi Kültür Öðeleri Ýle Manevi Kültür Öðeleri Arasýnda
Meydana Gelen Boþluktur. 
1- Arabesk
Nedir.?
Türk Dil Kurumu, “Arap müziðini andýran, genellikle karamsarlýðý konu
edinen bir müzik türü” olarak açýklýyor bu sözcüðü ama elbette bu kadarla
sýnýrlý deðil; dahasý var:
Mimarî bir terim, bir iþleme sanatý, temel
bale pozisyonlarýndan biri, 1988 tarihli çok komik bir Ertem Eðilmez filmi,
2002’de yayýnlanan Emel albümünün adý… Liste uzatýlabilir. Üzerine kitaplar
yazýldý, araþtýrmalar yapýldý. Bunu bir müzik türü olarak kabul etmeyenler,
‘iðrenç’ ya da yoz bulanlar var. Giderek bir yaþam biçimine dönüþmesi, bir
kültür haline gelmesi kaçýnýlmazdý.
2- Nasýl
Çýkmýþtýr.?
Rivayet muhtelif. Radyolardaki alaturka yasaðý sýrasýnda, klasik
müzikten bunalanlarýn istasyon arama düðmesini kývýrýrken sevdikleri ve
kendilerine yakýn hissettikleri Arap radyolarýndan bu müziðin yayýldýðýný
düþünenler de var, bunu, bir dönem ortalýðý kaplayan Mýsýr filmlerinin kalýcý
arazý olarak bulanlar da. Seviliyor ya da sevilmiyor, ortasý yok. Kaynaðýna
dair rivayetler, biraz da ona karþý alýnacak tavýrla þekilleniyor.
3- Arabesk
Hep Baþýmýzda Mýydý.?
Kuluçka dönemi bir yana, bu türle 60’larýn sonunda tanýþtýk, 70’lerde
kendisiyle hemhal olduk. 80’lere doðru pop dâhil her þeyi etkisi altýna aldý,
12 Eylül darbesi sonrasýnda zirveye çýktý. 90’larda kendi kabuðuna çekildi,
þimdi yeniden inþa ediliyor. Arabeske, ‘cumhuriyet tarihinin en uzun soluklu
türü demek yanlýþ olmayacak.
4- Günümüzde
Arabeskin Durumu Nedir.?
Ehlileþtirilmeye çalýþýlýyor. Þevval Sam, Iþýn Karaca gibiler
‘arabesk’ albüm yaparken Müslüm Gürses rock sularýna çekiliyor. Pop ve rock’a
bulaþmýþ arabesk sosu da cabasý! Artýk büyük ‘yýldýz’ yok, olanlar sermayeden
yiyor. Ancak bu, arabeskin bittiði anlamýna gelmemeli: Form deðiþtirdi sadece;
etkisi sürüyor. Her an Hakan Taþýyan gibi ‘yeni’ bir yýldýz çýkabilir.
5- Arabesk
Ne Zaman Dinlenir.?
Genellikle mutsuzken. Turgut Özal’ýn “koy bir kaset Semra, neþemizi
bulalým” cümlesinden sonra bir arabesk kaset dinlemesi sizi yanýltmasýn;
neþelenmek için arabesk þarkýlar dinlenmez. Bu durumu ‘hastalýk’ olarak
nitelendirenler var; tartýþmalarýn çýkýþ noktasý bu.
6- Dinlerken
Ne Ýçilir.?
Bir þey içmek þart deðil elbet. Genellikle alkollü içkiler tüketilir,
arabesk dinlerken ayran ya da çay içilmez. Raký, ucuz þarap ve bira, tercih
edilen içkiler. Votka, viski gibi ‘pahalý’ içkiler ise en tercih
edilmeyenler.
7- Arabesk
Ýnsaný Sadece Karamsarlýða mý Ýter.?
Hayýr. Ýsyan da ettirir. Bu, genelde Allah’a ve insaný o hale getiren
kadere isyandýr, bu anlamda karamsarlýðý destekler ama arada (bilhassa
yoksulluða ve iþsizliðe karþý) ses yükseldiðinde, ‘devrimci’ söyleme taþ
çýkartan dizeler de çýkar arabesk þarkýlardan…
8-
Arabesk Kötü müdür.?
Bu, yýllardýr tartýþýlan bir þey. 80’lerde paneller ve açýk oturumlar
düzenlenmiþti bu mevzuda, þimdi sosyal medyada tartýþýlýyor. Bu satýrlarýn yazarýna göre arabesk iyi
ama Fazýl Say’a ve onun gibi düþüwnenlere göre kötü. Ýyiliði/kötülüðü bir yana,
çok sevilen bir tür.
9- Neden
‘Minibüs Müziði’ Derler.?
Arabesk varoþlarda sevildi. Göçle büyük þehre gelen insanlarýn
dertlerini anlatýyordu. Þehre çalýþmaya gidenler, minibüslerdeki pikaplarda
arabeskçilerin 45’liklerini dinliyordu. O dönem buna istinaden ‘minibüs müziði’
denildi, öyle kaldý.
10- Yýllarca
Arabeskin Yok Sayýlmasý, Bu Türün Geliþimini Etkiledi Mi.?
Pek etkilemedi. TRT tek kanalken arabesk söyleyen þarkýcýlar ekrana
çýkamazdý. Ancak bu dönemde arabesk plaklar memleket sathýnda çok satýyordu. Bu
yasaða raðmen, her yýlbaþýnýn aðýr topu (bir lütuf gibi) Orhan Gencebay olurdu.
Kibariye’nin “Kimbilir”le (üstelik arabeskin en ‘tu-kaka’ zamanýnda) bir
yýlbaþý gecesi TRT ekranlarýnda parladýðýný unutmayalým. Arabesk – devlet
iliþkisi tuhaftý, 80’den sonra bu tuhaflýk ortadan kalktý.


Fatih Bacak, Antalya – Temmuz.2016 – fb.antalya007@gmail.com,
http://www.medyagunebakis.com/ – mail: okkesb61@gmail.com,
https://www.facebook.com/okkes.bolukbasi,-okkesb@telmar.net
Fatih Bacak, Antalya – Temmuz.2016 – fb.antalya007@gmail.com

Arabeskin
‘yýldýz’larý:
Bergen: ‘
Acýlarýn Kadýný’ sýfatýný hak eden bir büyük yýldýzdýr. Pavyonda
yetiþti, orada eþi tarafýndan öldürüldü. Yüzündeki kezzap yarasýný saçlarýyla
kapatýyordu; aklýmýzdaki fotoðrafý budur.
Esengül:
24 yaþýnda þaibeli bir trafik kazasýna kurban gittiðinde döneminin en
büyük isimlerindendi.
Ferdi Tayfur: Gurbetçilerin gözdesi, Adanalý
Ferdi ‘abi’. Siyasete bulaþmadý, aþk ve yoksulluk acýlarýný dile getirdi
þarkýlarýnda. Yanýk sesiyle diðerlerinden ayrýlýyor.
Gülden
Karaböcek:
Sadece “Dilek Taþý” deðil, tüm þarkýlarýyla kalpleri titretti.
Bilhassa 70’lerin sonunda en çok dinlenenlerdendi.
Hakký
Bulut:
Gecekondularý anlattýðý þarkýsýyla suçlanan ve hapse giren tek
arabeskçidir. Þarkýlarýnda hep bir isyan var. Sadece dertlilerin deðil,
yoksularýn sesi oldu.
Ýbrahim
Tatlýses:
Ýnþaat iþçiliðinden ‘imparator’luða uzanan hikâyesi hep çok ilgi
gördü. Çok güçlü, bunun için çok düþmaný var. Þarkýlarýndan çok vukuatlarýyla
konuþulmasý bundandýr.
Kibariye:
Bizden biri. Bunca sevilmesinin en büyük sebebi budur. Söyleyiþinin
kusursuzluðu bilimsel olarak ispatlanmýþ durumda.
Mine
Koþan:
Sadece Türkiye ’nin deðil, Ortadoðu ’nun en büyük yýldýzlarýndan. 70’lerin ortasýndan itibaren en
çok dinlenen seslerdendi. Suskun olmasý bunu deðiþtirmiyor.
Müslüm
Gürses: 
Arabeskin en büyük figürlerindendir. Bizim Müslüm. Hayranlarý bir
acayip: Kendini jiletleme meselesi, onunla ortaya çýktý. Son dönemdeki
ehileþtirme çabalarý biraz da bununla alakalý.
Orhan
Gencebay: 
Kendini arabeskçi olarak görmüyor ama bu türün ilk yýldýzlarýndan.
Hâlâ zirvede.

Fatih Bacak, Antalya – Temmuz.2016 – fb.antalya007@gmail.com,
http://www.medyagunebakis.com/ – mail: okkesb61@gmail.com,
https://www.facebook.com/okkes.bolukbasi,-okkesb@telmar.net
Fatih Bacak, Antalya – Temmuz.2016 – fb.antalya007@gmail.com

KÜLTÜREL GECÝKME... ARABESK...
Maddi Kültür Ögeleri ile Manevi
Kültür Ögesi arasýnda meydana gelen boþluktur. Kültürel gecikmenin
yaratmýþ olduðu toplumsal uyumsuzluða verilebilecek en ilgi çekici örnek "
ARABESK YAÞAM TARZI " dýr. Arabesk... 
Geçiþ sürecinde sosyal çözülmenin
yaratmýþ olduðu toplumsal uyuþmazlýðý ifade etmektedir. Maddi kültür ögesi olan
kitle ulaþým ve iletiþim araçlarýnda ki ilerleme yatay hareketliliði
kolaylaþtýrmýþ ve hýzlandýrmýþ, bunun sonucunda kentlere akýn olmuþtur.
Arabesk... Kimi zaman acý
veren duygularýmýza rehberlik eder, kimi zamanda hayata dört koldan sarýlmayý...
Türkiye”de kavramlar kargaþasý yaþanmakadýr. Bunun nedeni öz kültürden uzaklaþma,
hýzlý ve yoðun deðiþen teknolojik ve kültürel yapý. Gerekse batýlýlaþmanýn
getirdiði bir takým kimlik bunalýmlarý sanatsal boyutu haricinde sosyolojik ve
tarihsel açýdan ele almamýz gerekir.

Arabesk Geliþim
ve deðiþimin çok yoðun yaþandýðý yýllardýr. Popülizm doruða
çýkmýþtýr. Gecekondu deðil varoþ kavramý
yerleþmiþtir. Arabesk müzik ise varoþ müziði olarak
adlandýrýlmýþtýr. Müzikten ziyade sanatçýlardan kaynaklanan bir
yozlaþmadýr.
Fatih Bacak... Bilim Uzmaný... Arabesk
Müzik Yazarý


Fatih Bacak, Antalya – Temmuz.2016 – fb.antalya007@gmail.com,
http://www.medyagunebakis.com/ – mail: okkesb61@gmail.com,
https://www.facebook.com/okkes.bolukbasi,-okkesb@telmar.net
Fatih Bacak, Antalya – Temmuz.2016 – fb.antalya007@gmail.com,
|