04.03.2021
 
 
Kategoriler
   Güncel Haber
   Ýstanbul Haber
   Dünya Haber
   Trabzon-K.Maraþ
   Eðitim-Kültür-Sanat
   Siyaset-Politika
   Çevre-Doða-Turizm
   Sosyal Yaþam
   Söyleþi - Araþtýrma
   Saðlýk-Gýda-Tarým
   Sinema-Tiyatro-Dizi-Film
   Konuk Yazarlar
   Ekonomik Bakýþ
   Hukuksal Bakýþ
   Magazin-Aktüel
   Reklam-Ýlan-Satýþ
   Bilim-Teknoloji-Zirve
   Sosyal Bakýþ
   Toplumsal Bakýþ
   Tarihsel Bakýþ
   Müzik Magazin
   Medyatik.Bakýþ
   Cevap Hakký
   Black Sea
   Spor-Golf-Tenis-Boks
   Arþiv

Yazarlar
Bizden.Size

Ökkeþ BÖLÜKBAÞI
Academic Freedom for Boðaziçi University
Tüm yazýlarý..
DOÐAMIZ

Mikdat KADIOÐLU
BULUTLAR
Tüm yazýlarý..
Hatýralarým

Nuran NUHOÐLU
HEPÝMÝZ KERKENEZÝZ
Tüm yazýlarý..
Eko-Bakýþ

Abdurrahman YILDIRIM
Trabzon Turistik Merkez Olur mu.?
Tüm yazýlarý..
Uzay.Bakýþ

Musa ALÝOÐLU
TRABZON HAVALÝMANI
Tüm yazýlarý..
Tarihten Bir Yaprak

Mahiye MORGÜL
PÝSAGOR 8.SINIFTA BÖYLE ÖÐRETÝLÝYORSA.!
Tüm yazýlarý..
Hukuksal Bakýþ

Av. Cemil CAN
KILIÇDAROÐLU’NUN MUHTEREM EFENDÝSÝ.!
Tüm yazýlarý..
Eðitim Kültür Sanat

Emel Vildan Düzenli
TRT - Te. Re. Te. - TRT - Te. Re. Te. - TRT
Tüm yazýlarý..
68 DENÝZ 68

Selçuk Þahin POLAT
68'LÝLER VE DOSTLARI.! BASIN VE KAMUOYUNA
Tüm yazýlarý..
Sosyal Bakýþ

Fatih BACAK
TMTF 2018-2019 ALÝ ABALI PLAYOF MÜSABAKALARI
Tüm yazýlarý..
Geçmiþten Günümüze

Hüseyin IRMAK
CUMHURÝYET’E HEP DESTEK, TAM DESTEK
Tüm yazýlarý..
MEDENÝYET

Abdullah GÖZAYDIN
GEZÝCÝLER, AÐAÇSEVENLER NEREDELER.?
Tüm yazýlarý..
Sportif Bakýþ

Tekin KÜÇÜKALÝ
HAKSIZLIÐA KARÞI TEK YÜREK
Tüm yazýlarý..
Ýstanbul; Ýstanbul.!

Aslý Didari
DEÐÝÞMEYEN ÝSTANBUL; DEÐÝÞME ÝSTANBUL.!
Tüm yazýlarý..
Sosyal Bakýþ

Muhammet Akosman
BÝZANS’DA “HAYIR” DÝYOR.!.
Tüm yazýlarý..
Saðlýklý Bakýþ

Prof. Dr. Özler Aykan
RUHUNUZA & RUHUMUZA SAÐLIK…
Tüm yazýlarý..

Reklamlar




























Döviz Alýþ Satýþ
Dolar 1.6387 1.6466
Euro 2.1036 2.1137

    Ana Sayfa >> Manþet Haberler
  DÝJÝTAL DÜNYANIN YENÝ GERÇEÐÝ: TROLLER

  PÝSAGOR 8.SINIFTA BÖYLE ÖÐRETÝLÝYORSA.!

  *LAS TESÝS DANSI* HAPÝS GEREKÇESÝ

  BASIN, BAÐIMSIZ TV KANALLARI BASKI ALTINDA

  RUHUNUZA & RUHUMUZA SAÐLIK…

  ÞEFKAT BÝR YERLERDE SAKLANMIYOR.!

  *YENÝ TÜRK HÜKÜMETÝ SEÇÝLENE KADAR BASKI SÜRMELÝ*

  TERMÝK SANTRAL HALA FÝLTRESÝZ ÇALIÞIYOR.!

  TÜRKÝYE BATIDAN, DOÐUDAN KUÞATILIYOR.!

  SÝZE NE KIZ EVÝNDE ARKADAÞLARIYLA EÐLENMÝÞ

  Academic Freedom for Boðaziçi University

  BOÐAZÝÇÝLÝLER YALNIZ DEÐÝLDÝR.!

  ELHAMDÜLÝLLAH TIR PARKI YAPIYORUZ

  BU YARGIYLA SÝVÝL ANAYASA YAPILIR MI.?

  GEZÝDE 3 AÐAÇ AYAZAÐA’DA 3 MÝLYON AÐAÇ

    TÜRKÝYE EYALETLERE BÖLÜNECEK MÝ.?
HABERÝ PAYLAÞ : Google'da Paylaþ



TÜRKÝYE EYALETLERE BÖLÜNECEK MÝ.?

1 numaralý Cumhurbaþkanlýðý kararnamesinin Ýçiþleri Bakanlýðý'nýn görev ve yetkilerini içeren Bakanlýðýn Görev Tanýmýndaki Ýki Madde Tartýþmalara Yol Açtý:

 “Ülkenin idari bölümlere ayrýlmasý, il ve ilçelerin genel idarelerini, mahalle idareleri ve bunlarýn merkezi idare ile olan alâka ve münasebetlerini düzenlemek.”

“Mülki idare birimlerinin kurulmasýna, kaldýrýlmasýna, sýnýr ve adlarýnýn deðiþtirilmesine, merkezlerinin belirtilmesine, mülki ayrýlma ve birleþmeler ile köy, önemli mevki ve tabii yer adlarýnýn deðiþtirilmesine ait iþlemleri yürütmek, mülki idare birimleriyle ilgili yayýnlar yapmak.”

Baþkanlýk sistemiyle birlikte, “Federasyon ve eyalet sistemine” geçiþ endiþeleri artmýþken, söz konusu maddeler bu endiþelere tuz-biber ekti. Birçok siyasi, aydýn, hukukçunun yorum ve tepkisi þu oldu:

“AKP'nin yeni devlet kurma ve eyalet sistemini getirme niyeti ortaya çýktý.” 

Açýkçasý, kararnameyi gördüðümde ilk anda ben de ayný düþünceye kapýldým. Ancak öncelikle 1985'te yürürlüðe girmiþ olan Ýçiþleri Bakanlýðý Teþkilat ve Görevleri Hakkýndaki Kanuna baktým. Ayný maddeler vardý. Kararname ile sadece “Bakanlar Kurulu ve Baþbakan” ifadelerinin yerine “Cumhurbaþkanlýðý” ifadesi konmuþtu. 

Nitekim Ýçiþleri Bakanlýðý da birkaç gün sonra þu açýklamayý yaptý:

“1 No'lu Cumhurbaþkanlýðý Kararnamesi ile belirtilen görev, 1985 tarihli kaldýrýlan Ýçiþleri Bakanlýðý Teþkilat ve Görevleri Hakkýnda Kanun'da yer alan görev ve yetkilerin tekrarýndan ibaret olup, yeni bir düzenleme deðildir. 1985 sayýlý kanunda da sözü edilen görev ve yetkiler, il ve ilçe mülki sýnýrlarýnýn belirlenmesi ve sýnýr uyuþmazlýklarýn giderilmesi amacýna iliþkindir.”

ALTINDA EVREN VE ÖZAL'IN ÝMZALARI VAR

Evet, yeni bir düzenleme deðil, ama acaba ne kadar eski? Daha önemlisi o maddeler, hangi ihtiyacýn sonucu gündeme geldi ve kimler tarafýndan hazýrlandý? 

Ýçiþleri Bakanlýðý Teþkilat ve Görevleri Hakkýndaki Kanun'un asýl tarihi 1930. O tarihten 1985'e teþkilâtlanma ve kadro yapýlanmasýnda çeþitli deðiþiklikler yapýldý. Ancak böyle bir görev tanýmlanmasýna gidilmedi.

Taa ki, 1980 darbesi sonrasý Kenan Evren Cumhurbaþkaný, Turgut Özal da Baþbakan olana kadar.

Özal, 1983'te önce birkaç KHK ile bu kanunun bazý maddelerini deðiþtirdi ve yeni bazý maddeler ekledi. Ýþte eklenenler arasýnda 35 yýl sonra tartýþma konusu olan o iki madde de vardý.

Peki, bu deðiþikliðin sebebi Ýçiþleri Bakanlýðý'nýn açýklamasýndaki gibi sadece, “Ýl ve ilçe mülki sýnýrlarýnýn belirlenmesi ve sýnýr uyuþmazlýklarýn giderilmesi amacýna” mý yönelikti?

Özal imzalý KHK'nýn gerekçesine bakalým. Bugünkü adýyla Ýçiþleri Bakanlýðý'na iliþkin Fatih Sultan Mehmet döneminden itibaren yapýlan düzenlemeler anlatýldýktan sonra Bakanlýðýn, 12 Eylül 1980'den sonra geliþen ve deðiþen þartlara uygun bir teþkilâtlanmaya kavuþmasý ihtiyacýnýn doðduðu, bu amaçla da yeni birimler kurulduðu vurgulandý. Devamýnda ise özetle þu ifadelere yer verildi:   

“Kamu hizmetlerinin hýzlý, etkili ve verimli bir þekilde yürütülebilmesi, herþeyden önce toplumun geliþen ve deðiþen þartlarýna kolayca ayak uydurabilen dinamik bir kamu idaresinin varlýðýna baðlý bulunmaktadýr... Türk idare sistemi ve bu sisteme baðlý temel kuruluþlar hýzla geliþen ve daha karmaþýk bir yapýya sahip olmaya baþlayan toplumumuzun geliþen ve deðiþen ihtiyaçlarý karþýsýnda büyük ölçüde yetersiz kalmýþ ve kamu idaresi kendisinden beklenen hizmetleri tesirli, verimli ve ekonomik þekilde saðlayamaz duruma gelmiþtir... Bu ortak bünye rahatsýzlýðý þüphesiz Ýçiþleri Bakanlýðý bakýmýndan geçerli bulunmaktadýr.”

“Özal KHK'sýnda, tartýþmalý o iki maddenin gerekçesine iliþkin açýklama var mý?” diye sorarsanýz; Yok. Aksine, þöyle bölümler var: 

“Ýçiþleri Bakanlýðý, Atatürk ilkeleri doðrultusunda yurdun iç güvenliðini, ülke bütünlüðünü ve genel asayiþi saðlamak, kamu düzenini ve genel ahlâký korumak, mülkî idare bölümlerinin kurulmasý ve kaldýrýlmasý ile ilgili çalýþmalarý yapmak ve genel yönetimlerini düzenlemek, mahallî idareleri yönlendirmek, kaçakçýlýðýn men ve takibi ile ülke seviyesinde sivil savunma, nüfus ve vatandaþlýk hizmetlerini yürütmek üzere kurulmuþtur.”

“Ýçiþleri Bakanlýðýnýn, iç güvenlik ve asayiþin saðlanmasý, kamu düzeninin korunmasý, yurdun iç politikasý ve mülkî idare bölümlerinin genel ve özel durumlarý hakkýnda hükümete bilgi verilmesi, mahallî idarelerin vesayet makamý olarak yönlendirilmesi, sivil savunma ile nüfus ve vatandaþlýk hizmetlerinin yerine getirilmesi þeklindeki ana fonksiyonlarýna paralel olarak Bakanlýðýn görevleri belirlenmiþ bulunmaktadýr.”

Görüldüðü üzere gerekçede; “Mülkî idare bölümlerinin kurulmasý ve kaldýrýlmasý ile ilgili çalýþmalarý yapmak, mülkî idare bölümlerinin genel ve özel durumlarý hakkýnda hükümete bilgi vermek, mahallî idareleri yönlendirmek” denirken, KHK'da, “Ülkenin idarî bölümlere ayrýlmasý” ifadesi yer aldý. 

Ýþte o KHK'lar 1985 yýlýnda kanuna dönüþtü ve bugüne kadar yürürlükte kaldý. Þimdi de 1 No'lu Cumhurbaþkanlýðý kararnamesi ile varlýðýný sürdürüyor.

TESADÜF MÜ.?

Acaba 12 Eylül 1980 darbesinden sonra böyle bir düzenlemenin yapýlmýþ olmasý tesadüf müydü?

Zor, zira 1980 darbesinin arkasýndaki emperyalizmin 1960'lardan beri Türkiye'de“Eyalet sistemi” istediðini biliyoruz. Bu konuda içimizde akla gelen ilk iki isim ise Kenan Evren ve Turgut Özal. 

Evren'den baþlayayým; Ekim 1983'te Türkiye'nin 8'e bölünmesini ve zamanla valilerin halk tarafýndan seçileceði bir “Eyaletler yönetim biçimine” geçilmesini öngören bölge valilikleri kararnamesi hazýrladýðý, bunu Özal'a gönderdiði, ancak önceki Bülend Ulusu hükümetince Evren'in talebiyle hazýrlandýðý gerekçesiyle Özal’ýn bu kararnameyi reddettiði konuþuldu. Dönemin bakanlarýnýn da, “Üniter devlet itirazlarý ile ordunun yaklaþýmýyla ilgili kaygýlarý” dikkate alarak, buna karþý çýktýðý bildirildi. 

Evren, bu projesiyle ilgili olarak 23 yýl sonra 2007 yýlýnda þu açýklamayý yaptý: 

“Þimdi bölge veya eyalet sistemine geçilirse, belki daha iyi olur. Kendi ihtiyaçlarýný karþýlamak için vergi bile alabilirler. Dünyanýn birçok yerinde var. Almanya'da, ABD'de var. Biz bunu sekiz vilayet için düþünmüþtük.”

Bu sözleri üzerine Evren hakkýnda Cumhuriyet Baþsavcýlýðý tarafýndan inceleme baþlatýldýðýný kaydedip, Özal'a geçelim.

1987'den itibaren sýk sýk “Eyalet sistemi” önerisinde bulunan hatta bir ara “Federasyonu tartýþmalýyýz” diyen Özal, kafasýndaki sistemin yol haritasýný þöyle çizdi: 

“Ýller sayýsý 100'ü aþarken, büyük þehirli iller de 'büyük il' olacak. Türkiye'de bu özelliðe sahip 16 il var. O 16 il, civarlarýndaki illerle irtibatlý olacak. Ama bu demek deðil ki, Türkiye'deki bütün illerin bir 'büyük il'le irtibatý olsun. Ona belki zamanla gidilir. Ama bu, belki 'eyalet sistemi'ne doðru gidiþin baþlangýcý olur.”

ÖZAL'DAN ERDOÐAN'A EYALET SÝSTEMÝ.!

Burada Özal'a ara verip, Erdoðan'ýn da konuyla ilgili düþüncelerini paylaþalým.

1983'te 2. Cumhuriyet tartýþmalarý kapsamýnda, “Osmanlý eyaletler sistemi benzeri bir þey yapýlabilir” dediði malûm. Sonrasýnda Baþkanlýk sistemini ve valilerin seçimle iþbaþýna gelmesini savunurken, 2013 yýlýna kadar eyalet meselesine hiç deðinmedi. Ancak 2013'te bir tv programýnda þunlarý söyledi:                           

“Dünyada geliþmiþ güçlü ülkelere bakarsanýz, bunlarýn hiçbirinde eyalet korkusu diye, eyalet endiþesi diye bir þey yoktur. Tam aksine eyalet yapýlanmalarý o güçlü ülkelerde çok daha süratle kalkýnmayý getirir ve demokraside özellikle siyasi rekabeti getirir. Bu, güçlenme alametidir... Osmanlý'ya baktýðýmýz zaman, o güçlü Osmanlý'da mesela çok daha enteresan Lazistan eyaleti var, Kürdistan Eyaleti var. Ýniyoruz güneye yine ayný þekilde eyalet sistemleri var. Niye Osmanlý güçlü ve oralarda hiç çekinmeden rahatlýkla bunlarý vermiþ. Þimdi ben MHP'ye endiþeyle bakýyorum. Haydi CHP'yi bu konuda farklý düþünürüm de. Ama MHP bir taraftan 'Osmanlý'nýn devamýyýz' diyecek veya 'Osmanlý'yýz' diyecek. Öbür taraftan Osmanlý'nýn bu devlet yapýsýndaki yaklaþým tarzýný görmezlikten gelecek.”

Kýsa bir süre sonra ise, “Kardeþlerim, Türkiye'nin üniter yapýsýnýn en büyük savunucusu, þahsým olarak biz olduk. Eyaletmiþ, federasyonmuþ, þuymuþ buymuþ, hiçbiri bizim gündemimizde yoktur, olmayacaktýr” dedi.

Özal'a ara verip, Erdoðan'ýn sözlerini hatýrlatmamýzýn sebebi þu:

Erdoðan'ýn tv'deki o açýklamasý üzerine Özal'ýn “Sýr Küpü” olarak bilinen Cengiz Çandar 2 Nisan 2013'te “Eyalet Sistemi: Özal'dan Erdoðan'a” baþlýklý bir yazý yazdý. Çandar önce Özal'ýn kafasýndaki “Eyalet sistemini” özetle þöyle aktardý: “Onun 'Federasyonu tartýþmalýyýz' sözü, hiçbir ‘tabu’nun bulunmamasý anlayýþýyla ilgiliydi.

Türkiye’nin azami 10-12 ‘eyalet’e bölüneceði bir idari yapýlanmanýn, hem gerçekçi hem ekonomik bakýmdan verimli ve hem de Kürt sorununun çözümüne önemli katký yapacaðý kanýsýndaydý. Sekiz-on ilin bir eyaletin içinde toplanacaðý bir ‘eyaletler’ yapýsý vardý kafasýnda. Ege, Ýç Ege, Batý Karadeniz, Doðu Karadeniz, Ýç Anadolu, Güneydoðu, Doðu, Akdeniz, Marmara gibi isimler alacak, bazýlarýna farklý isimler verilebilecek olan eyaletler. Güneydoðu ve Doðu eyaletlerinde öyle bir yapýlanmaya gidilebilirdi ki, örneðin, ezici Türk kökenli nüfusa sahip olan birkaç vilayet de merkezi Diyarbakýr olacak bir eyaletin içinde yer almýþ olurlar, böylece bir yandan ‘etnik temelli bir idari yapýlanma’ da olmamýþ olur, ama seçimle gelecek valilerin yöneteceði eyaletlerde, eyalet nüfusunun çoðunluðu Kürt olacaðý için, vali de muhtemelen ‘seçilmiþ bir Kürt vali’ olacaktýr. Özal’ýn kafasýndaki ‘eyalet sistemi’, kafasýnda önemli yer tutan ‘baþkanlýk sistemi’ ile uyumluydu. Bu noktada þunu da belirtmekte yarar var; Turgut Bey’in kafasýndaki ‘baþkanlýk sistemi’ modeli, ‘ABD modeli’ydi. Bu arada, eyalet valilerinin –hatta emniyet müdürlerinin- seçimle gelmesini düþünüyordu.”

ERDOÐAN'IN AÇIKLAMALARINA, YORUMLAR

“2014 itibariyle tarihinde ilk kez halkoyu ile cumhurbaþkaný seçecek Türkiye’de, bu sýfatý elde etmesi en güçlü aday sayýlan Tayyip Erdoðan’ýn sözünü ettiði ‘eyalet sistemi’ Özal’ýnkiyle benzerlikler gösteriyor. Çok benzer biçimde, Turgut Özal da 'Kürdistan' ve 'Lazistan' sözcüklerini birkaç kez kullanmýþtý. Erdoðan, 'Þu an için söylemiyorum, þu an için bize tam aksine þu andaki yapý gereklidir' sözleriyle ‘federasyon-özerklik-eyalet sistemi’ tartýþmalarýnýn önünü kesmek ister görünüyor, ama bir yandan da ‘böyle bir yaklaþým tarzýnýn güçlü bir Türkiye için faydalý Olabileceði’ne dikkat çekerek, Cumhuriyet’in 100. yýldönümünde, kendisinin ihtimal dahilindeki dokuzuncu ‘baþkanlýk Yýlý’nda tasarlanan ‘güçlü Türkiye’ye varýlabileceðini ima etmiþ oluyor, ondan sonra ‘eyalet Sistemi’ne ilerlenebileceðinin ipuçlarýný veriyor.”

NETÝCE.!

Darbe dönemine iliþkin birçok düzenleme kaldýrýlmýþ, hatta 12 Eylül darbecilerinin yargýlanýp, mahkûm edilmesi saðlanmýþken, Ýçiþleri Bakanlýðý Kanunu'ndaki bu kritik ve tartýþmalý maddelerin muhafaza edilip, Cumhurbaþkanlýðý kararnamesine taþýnmasý haliyle dikkat çekiyor:!.

Keþke muhalefet, söz konusu kararnameye kuru tepki göstermeyi býrakýp, Ýçiþleri Bakanlýðý Kanunu’ndaki o maddelerin deðiþmesi için teklifte bulunsa, böylece AKP de 1 No'lu kararnamenin yol açtýðý endiþeleri ortadan kaldýrma fýrsatýný bulsa, iyi olmaz mý.?

Müyesser Yýldýz - 6.07.2018 - Odatv.com

 

@#MedyaGünebakýþ ©#MedyaGünebakýþ

Ökkeþ Bölükbaþý, Ýstanbul-Temmuz.2018- okkesb61@gmail.com

http://www.medyagunebakis.com/--okkesb@turkfreezone.com,

    Diðer Haberler
  • DARBE KÝMDEN GELÝRSE GELSÝN KARÞIYIZ..
  • TRABZONLULAR BÝRLEÞÝNÝZ
  • SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI…
  • KUL VE MAHLÛKAT HAKKI..
  • ADAM OLMAK–OLAMAMAK VE GAZETECÝLÝK
  • SÝVÝL TOPLUM KURULUÞLARI..
  • DERNEKLER KANUNUNA MUHALEFET



























  • Editörden

    TRABZONLULAR BÝRLEÞÝNÝZ

    Trabzonlular Birleþiniz. Trabzonlu Ýþadamlarý, Ýþkadýnlarý, Çalýþanlar, Genç Kýzlar-Erkekler, Okuyan çocuklar Birlik ve Bütünlüðü Saðlamak Sizin Ellerinizde..!
    Devamý..
    Son Dakika
      - DÝJÝTAL DÜNYANIN YENÝ GER
      - PÝSAGOR 8.SINIFTA BÖYLE Ö
      - *LAS TESÝS DANSI* HAPÝS G
      - BASIN, BAÐIMSIZ TV KANALL
      - RUHUNUZA & RUHUMUZA SAÐLI
      - ÞEFKAT BÝR YERLERDE SAKLA
      - *YENÝ TÜRK HÜKÜMETÝ SEÇÝL
      - TERMÝK SANTRAL HALA FÝLTR
      - TÜRKÝYE BATIDAN, DOÐUDAN
      - SÝZE NE KIZ EVÝNDE ARKADA
      - Academic Freedom for Boða
      - BOÐAZÝÇÝLÝLER YALNIZ DEÐÝ
      - ELHAMDÜLÝLLAH TIR PARKI Y
      - BU YARGIYLA SÝVÝL ANAYASA
      - GEZÝDE 3 AÐAÇ AYAZAÐA’DA
      - ASGARÝ ÜCRETÝN ADI ÝNSANC
      - ÞEDDELÝ VE SÜREKLÝ OHAL G
      - SOSYAL MEDYA DEVLERÝNE CE
      - PTT ve KURUMSAL SOYGUN
      - FETÖ ÖDÜLÜNÜ REDDEDEN DEV


    Günün Sözü

    HÜKÜMETLERÝN ÝCRAATI MENFÝ OLUP DA MÝLLET ÝTÝRAZ ETMEZ VE ÝKTÝDARI DÜÞÜRMEZSE BÜTÜN KUSUR VE KABAHATLERE KATILMIÞ DEMEKTÝR.

    M.K. ATATÜRK


    Anket
    KÜRESEL EKONOMÝK KRÝZ
    TEÐET GEÇTÝ
    DELDÝ GEÇMEDÝ





    Reklamlar












































     



    © 2009 Bu Site Ökkeþ BÖLÜKBAÞI tarafýndan hazýrlanmakta ve yayýnlanmaktadýr.
    Her hakký saklýdýr. Ýzinsiz ve kaynak gösterilmeden yayýnlanamaz.